Αναμφισβήτητα ζούμε στην εποχή που οι οθόνες είναι παντού.Παλαιότερα προβληματιζόμασταν με το θέμα της τηλεόρασης, πόσο μπορεί να βλέπει ένα παιδί ή αν είναι καλό να τρώει μπροστά της. Τώρα όμως η οθόνη μας ακολουθεί, βγαίνουμε έξω και έχουμε το κινητό μας ή το tablet μας και μπορούμε να παρακολουθούμε ότι θέλουμε όπου και αν είμαστε. Τα παιδιά ,όπως και οι μεγάλοι είμαστε δέκτες αυτής της τεχνολογικής επανάστασης και σίγουρα δεν μένουμε ανεπηρέαστοι από αυτήν.Η επαφή με τις οθόνες από την μία μπορεί να προσφέρει στιγμές ηρεμίας στους γονείς και από την άλλη ανησυχίες για το πόσο η έκθεση στις οθόνες μπορεί να βλάψει τα παιδιά. Σήμερα παρατηρούμε παιδιά 2 ετών να χρησιμοποιούν τα κινητά καλύτερα και από εμάς και παιδιά ηλικίας 6 χρονών και πάνω να έχουν ως παιχνίδι την ενασχόληση τους με τις οθόνες.
Τι λένε οι ειδικοί? Τα θετικά και τα αρνητικά.
Κάποιες έρευνες που έχουν γίνει υποστηρίζουν ότι οι οθόνες μπορεί να βοηθήσουν στην μάθηση όσο πιο διαδραστική εμπειρία προσφέρουν. Άλλες έρευνες υποστηρίζουν ότι βοηθάει και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων. Σήμερα πάρα πολλοί παιδικοί σταθμοί χρησιμοποιούν τεχνολογικά μέσα για την μάθηση των παιδιών. Υπάρχει όμως και ο αντίποδας που υποστηρίζει ότι η έκθεση σε οθόνες προκαλεί εθισμό,επηρεάζει αρνητικά την κοινωνικοποίηση των παιδιών, την λεκτική επικοινωνία, το αυθόρμητο παιχνίδι , τη φυσική δραστηριότητα και συνολικά την υγιή ανάπτυξη των παιδιών.Η αμερικάνικη παιδιατρική Ακαδημία συστήνει όχι οθόνες κάτω από
τους 18 μήνες κα μόνο μία ώρα την ημέρα έκθεση σε οθόνες από τα 2 έως τα πέντε έτη.Ο γάλλος Serge Tisseron ψυχαναλυτής -ψυχίατρος ανέπτυξε τον κανόνα 3-6-9-12 που σημαίνει καθόλου οθόνες πριν από τα 3, όχι παιχνίδια σε κονσόλα πριν από τα 6, όχι internet πριν από τα 9 και καθόλου κοινωνικά μέσα πριν από τα 12.
Είναι η επαφή με τις οθόνες εθιστική?
Όλες οι τεχνολογικές συσκευές είναι σχεδιασμένες για να είναι ελκυστικές . Η χρήση τους εμπεριέχει επαναλαμβανόμενα συμπεριφορικά μοτίβα γεγονός που δημιουργεί ένα είδος εξάρτησης ακόμα και σε εμάς τους ενήλικες πόσο μάλλον στα παιδιά που δεν έχει αναπτυχθεί το ίδιο ο εγκέφαλός τους.
Γιατί όμως είναι σημαντικό να μην φέρνουμε από πολύ μικρή ηλικία σε επαφή τα παιδιά με τις οθόνες?
Σύμφωνα με τον Gordon Neufuld, κλινικό ψυχολόγο-αναπτυξιολόγο, το πρόβλημα είναι ότι πολύ απλά τα παιδιά δεν χρειάζονται αυτό στην πολύ μικρή ηλικία αλλά σύνδεση με τους γονείς τους , κάτι που
παρεμποδίζεται από την χρήση της τεχνολογίας.Το σημαντικότερο για τα παιδιά σε αυτές τις ηλικίες είναι το ελεύθερο παιχνίδι και όχι η μάθηση αριθμών και της αλφαβήτα. Σήμερα θεωρούμε σημαντικό το παιδί από μικρό να μαθαίνει αριθμούς ,ξένες γλώσσες ενώ την πραγματικότητα έχει ανάγκη από ελεύθερο παιχνίδι. Μέσα από το ελεύθερο παιχνίδι αναπτύσσεται ο εγκέφαλος του παιδιού και όχι από την τεράστια λήψη πληροφοριών. Ο εγκέφαλός μας λειτουργεί ως λύτης προβλημάτων και όχι ως δέκτης πληροφοριών.Η αμέριστη χρήση της τεχνολογίας δυσκολεύει και την σχέση μας με τα παιδιά μας. Τα παιδιά μας δεν μας χρειάζονται πια ως πηγή
πληροφόρησης . Ξέρουν πλέον περισσότερα από εμάς και δυστυχώς εκτίθενται και σε πληροφορίες που δεν είναι ακόμα για την ηλικία τους.
Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αποκτήσουν μια πιο ασφαλή σχέση με την τεχνολογία?
Αρχικά ξεκινώντας από μας τους ίδιους. Να παρατηρήσουμε τη σχέση έχουμε εμείς με την τεχνολογία , πόσο συχνά παίζουμε με τα παιδιά μας και με έχουμε το κινητό στο χέρι. Είναι αδύνατον να είμαστε εμείς όλη μέρα πάνω από μια συσκευή και να μην κάνουν το ίδιο και τα παιδιά μας.Πρέπει να ενισχύσουμε τον ασφαλή δεσμό με τα παιδιά μας. Όσο πιο πολύ τα παιδιά είναι συνδεδεμένα μαζί μας τόσο πιο πολύ δεν θα έχουν ανάγκη
τις οθόνες.
Να παρακολουθούμε μαζί με τα παιδιά μας κάποιο πρόγραμμα ή κάποια δραστηριότητα.
1. Στις περιπτώσεις που θέλουμε να δουν κάτι μόνα τους, ανάλογα
την ηλικία τους να ελέγχουμε το περιεχόμενο που
παρακολουθούν και να υπάρχει μια ρουτίνα για το κάθε πότε
βλέπουμε και πόση ώρα μπορούμε να παρακολουθούμε.
2. Σε καμία περίπτωση η χρήση τεχνολογικών μέσων να μη
χρησιμοποιείται ως μέθοδος δωροδοκίας ή τιμωρίας για να
κάνουν κάτι τα παιδιά .
3. Τέλος όταν θέλετε ένα παιδί να σταματήσει να παρακολουθεί
κάποιο πρόγραμμα μην περιμένετε ότι θα του το πείτε και θα
σταματήσει, εμπλακείτε σε αυτό που κάνει συνδεθείτε πρώτα
μαζί του ρωτώντας του τι βλέπει και τι του αρέσει και μετά
εξηγήστε του ότι ο χρόνος τελείωσε.
Μεγαλώνοντας σε ένα κόσμο που η τεχνολογία εξελίσσεται ραγδαία, αυτό που μπορούμε να κάνουμε για να μπορέσει να υπάρξει μια ασφαλή χρήση όλων αυτών των τεχνολογικών μέσων, είναι να ενισχύσουμε τον δεσμό μας μαζί τους. Να θέλουν τα παιδιά μας να συνδέονται με εμάς και να στηρίζονται στις ανθρώπινες σχέσεις .
Έλενα Κοντογιαννη
Πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια γονέων απο τη Attachment Parenting
