Eισαγωγή
Τα λιπαρά οξέα αποτελούν την κύρια πηγή λιπαρών του μητρικού γάλακτος και φαίνεται να καλύπτουν το 88% της συνολικής περιεκτικότητάς του σε λίπη. Το DHA και το ΑΑ συνεργάζονται μέσα στο σώμα και δημιουργούν ιδανικές συνθήκες ανάπτυξης του νευρολογικού συστήματος και βελτίωσης της οπτικής οξύτητας ειδικότερα στα πρόωρα νεονγά. Η πυκνότητα του μητρικού γάλακτος σε αυτά τα είδη πολυακόρεστων μακράς αλυσίδας υδατανθράκων της ομάδας ωμέγα -3 είναι σημαντικά ανώτερη ποσοτικά αλλά και ποιοτικά σε σύγκριση με ξένο γάλα. Οι γαλακτοβιομηχανίες έχουν ωστόσο χρησιμοποιήσει παρόμοιες ουσίες, για τον εμπλουτισμό του αγελαδινού γάλακτος έτσι ώστε να φτιάξουν ένα γάλα όσο πιο κοντά ποιοτικά στο μητρικό. Στην περίπτωση όμως των λιπαρών οξέων αυτής της κατηγορίας δυστυχώς τα αποτελέσματα δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά για την υγεία των παιδιών που λαμβάνουν τέτοιου είδους εμπλουτισμένα γάλατα.
Λιπαρά οξέα στο μητρικό και στο αγελαδινό γάλα
Τι είναι τα λιπαρά DHA και ΑΑ στο μητρικό γάλα;
Τα λιπαρά οξέα DHA και ΑΑ αναφέρονται σε δύο είδη λιπαρών οξέων που περιέχονται στο μητρικό γάλα και αυξάνουν την οπτική οξύτητα και την νευρολογική ωρίμανση των μωρών που θηλάζουν. Η περιεκτικότητα του μητρικού γάλακτος σε αυτά τα στοιχεία προκύπτει από την διατροφή και την κατανάλωση τροφών όπως τα λιπαρά ψάρια, τα φύλλα λιναριού, το λάδι canola, ο κρόκος αυγού και τα καρύδια καθώς ανήκουν στην κατηγορία των ωμέγα 3 λιπαρών οξέων
Τι είναι τα λιπαρά DHA και ΑΑ στο ξένο γάλα;
Το ξένο γάλα που εμπλουτίζεται με λιπαρά οξέα DHA και ΑΑ έχει βάση το αγελαδινό που με ειδικές χημικές κατεργασίες οι γαλακτοβιομηχανίες προσπαθούν να ομοιάσουν ποιοτικά το προιόν τους με το μητρικό γάλα. Στην περίπτωση των λιπαρών οξέων οι πηγές εμπλουτισμού των ξένων γαλάτων σε λιπαρά οξέα είναι για το DHA φύκια και για το ΑΑ μύκητες του εδάφους. Οι τελικές μορφές των υποκατάστατων αυτών έχουν κριθεί επιβλαβής για την υγεία των μωρών με πολλές έρευνες που ενημερώνουν και παροτρύνουν τους γονείς να αποφεύγουν την χρήση αυτών των εμπλουτισμένων με τεχνικό τρόπο γαλάτων.
Πως εμπλουτίζεται το ξένο γάλα με λιπαρά οξεά;
Το DHA προς εμπλουτισμό προκύπτει μέσω ζύμωσης μικροοργανισμών όπως το Crypthecodinium cohni, με την χρήση γλυκόζης και εκχυλίσματος ζύμης. Στην συνέχεια το έλαιο του συνθετικού DHA εκχυλίζεται με την βοήθεια ξήρανσης μέσω εξανίου (πετρελαιούχου προιόν που εξάγει με απόσταξη το έλαιο DHA)
Το ΑΑ στο εξανρθωποποιημένο αγελαδινό γάλα είναι προϊόν μυκήτων του εδάφους όπως η Mortierella alpina, ενώ η διαδικασία συλλογής είναι παρόμοια και με την χρήση εξανίου όπως με το DHA. Λόγω της αλληλεπίδρασης του ενός με το άλλο το ΑΑ πρέπει να υπάρχει σε διπλάσιες δόσεις για να μην καταστρέφεται και να είναι διαθέσιμο στο μωρό μέσω του ξένου γάλακτος από ότι το DHA.
To τελικό κατασκεύασμα αυτών των ελαίων δεν μπορεί να πλησιάσει την ανθρώπινη μορφή που συναντάται στο μητρικό γάλα. Οι κατασκευασμένες αυτές μορφές DHA και ΑΑ περιέχουν μόνο κατά 40-50% DHA και ΑΑ ενώ το υπόλοιπο μισό της μάζας τους είναι ηλιέλαιο .Περιέχουν επίσης 95% τριγλυκερίδια και 5% δυγλυκερίδια και σαπουνοποιήσιμα υλικά. Τα υπόλοιπα στοιχεία του ελαίου όπως κάποιες στερόλες δεν αποτελούν φυσιολογικά στοιχεία του μεταβολισμού των βρεφών. Παράλληλα αρκετές αλυσίδες DHA του προϊόντος εμπλουτισμού των ξένων γαλάτων φαίνεται να φέρει δύο αντί για ένα ελεύθερο μόριο DHA στην αλυσίδα των τριγλυκεριδίων του. Αποτέλεσμα να μην μπορεί να απορροφηθεί επαρκώς μέσω της διάλυσης των λιπαρών οξέων από την λιπάση του εντέρου του μωρού σας. Το τελευταίο στοιχείο φαίνεται να είναι η αιτία σοβαρής διάρροια στα βρέφη και νεογέννητα. Συμπερασματικά καταλήγουμε πως τα λιπαρά οξέα DHA και ΑΑ που εμπλουτίζουν το ξένο γάλα δεν βοηθούν ως υπόσχονται την νευρολογική ανάπτυξη ή οπτική οξύτητα των νεογνών και βρεφών αλλά μπορεί να προκαλέσουν και παράπλευρες ασθένειες εξαιτίας της λήψης τους.
Τι μπορεί να προκαλέσει στο μωρό σας η κατανάλωση τέτοιου είδους λιπαρών οξέων που συμπληρώνουν την φόρμουλα;
Υπάρχουν πολλές αναφορές σχετικά με τα αποτελέσματα της φόρμουλας που περιέχει λιπαρά οξέα όπως DHA και ΑΑ .
Κατ’ αρχάς το όφελος που υπόσχεται σχετικά με την αύξηση της νευρολογικής, νοητικής , λεκτικής ικανότητας ή την οπτική οξύτητα των μωρών που καταναλώνουν τέτοια γάλατα φαίνεται να είναι προς το παρόν αναμφίβολη για τα πρόωρα νεογνά ενώ για τα τελειόμηνα το όφελος δεν φαίνεται να υπάρχει.
Τα περιστατικά διάρροιας, νεκρωτικής εντεροκολίτιδας, εμέτων και πεπτικών διαταραχών κατά την περίοδο κατανάλωσης αυτών των εμπλουτισμένων γαλάτων αυξάνονται δραματικά, ενώ εκλείπουν μετά την διακοπή πρόσληψης του προϊόντος.
Η πρώτη ύλη κατασκευής αυτών των συνθετικών λιπαρών οξέων είναι φύκια της θάλασσας ή μύκητες του εδάφους που μπορεί να περιέχουν υψηλά επίπεδα υδραργύρου στοιχείου, που μπορεί να καταλήγει στο γάλα που καταναλώνεται σύμφωνα με έρευνες. Η γενετική τροποποίηση που υπόκεινται για την αύξηση της απόδοσής τους είναι άλλο ένα στοιχείο που μειώνει την αγνότητα του προϊόντος. Πρέπει να σημειωθεί ότι η διαδικασία παραγωγής λιπαρών οξέων περιλαμβάνει απόσταξη με χρήση εξάνης, ενός πετρελαιούχου προϊόντος που βρίσκεται μέσα στο συσκευασμένο γάλα αλλά δεν γνωρίζουμε πλήρως της αρνητικές επιπτώσεις αυτής στον οργανισμό μετά την κατανάλωση. Γνωρίζουμε όμως της καταστροφικές συνέπειες που φέρει σε εργαζόμενους που έρχονται σε επαφή με αυτό το προϊόν.
Πηγή
Riordan J. and WambXH k.,2010, Breastfeeding and Human Lactation, Fourth Edition
Charlotte Vallaeys for Cornucopia Institute,2008, DHA and ARA,Replacing Mother — Imitating Human Breast Milk in the Laboratory, Novel Oils in Infant Formula and Organic Foods:Safe and Valuable Functional Food or Risky Marketing Gimmick? <
