Υπερηχογράφημα Β’ επιπέδου

To υπερηχογράφημα Β’ επιπέδου είναι ένα από τα δύο πιο σημαντικά υπερηχογραφήματα κατά τη διάρκεια της κύησης μαζί με την αυχενική διαφάνεια.

Πρόκειται για ένα αναλυτικό έλεγχο της ανατομίας του εμβρύου που πραγματοποιείται στο Β’ τρίμηνο και συνήθως μεταξύ 20-23 εβδομάδων κύησης. Το έμβρυο είναι σχηματισμένο από το τέλος του πρώτου τριμήνου όταν και ολοκληρώνεται η οργανογένεση, όμως σε αυτή την περίοδο είναι πιο ευκρινής η εικόνα και πιο εύκολος ο έλεγχος της ανατομίας του εμβρύου.

Η διάρκεια της εξέτασης ποικίλει συνήθως από 15’- 60’ και εξαρτάται από την εμπειρία του εξεταστή, την αξιοπιστία του μηχανήματος υπερήχων, τη θέση του εμβρύου και την ευκρίνεια απεικόνισης, που εξαρτάται κυρίως από το βαθμό απορρόφησης των υπερήχων από το κοιλιακό τοίχωμα της εγκύου. Παράγοντες όπως η αυξημένη μάζα σώματος της εγκύου, η πρόσθια θέση του πλακούντα και η πολύδυμη κύηση επηρεάζουν αρνητικά την ευκρίνεια απεικόνισης και παρατείνουν τη συνήθη διάρκεια εξέτασης.

Posted in: Υπερηχογράφημα Β' επιπέδου

Στο υπερηχογράφημα Β’ επιπέδου ελέγχονται αναλυτικά τα περισσότερα συστήματα του εμβρύου, καρδιαγγειακό, γαστρεντερικό, ουροποιητικό, σκελετικό, νευρολογικό κλπ. Ο έλεγχος αυτός αφορά αποκλειστικά στην ανατομία και όχι τη λειτουργία των διαφόρων οργάνων, συνήθως όμως η φυσιολογική ανατομία συνεπάγεται και φυσιολογική λειτουργία.

Γίνονται μετρήσεις και έλεγχος της ανατομικής ακεραιότητας των περισσοτέρων οργάνων και μελών του σώματος του εμβρύου όπως της κεφαλής (σχήμα, μετρήσεις, οστεοποίηση κλπ), του εγκεφάλου (μετρήσεις και ανατομικός έλεγχος εγκεφαλικών δομών), του προσώπου (μετρήσεις και ανατομικός έλεγχος ρινός, χειλέων, άνω και κάτω γνάθου, γλώσσας, οφθαλμών κλπ), του τραχήλου και του δέρματος (μέτρηση αυχενικής πτυχής και έλεγχος ανατομικής ακεραιότητας τραχήλου και δέρματος), των πνευμόνων και της καρδιάς (έλεγχος της ακεραιότητας των 4 κοιλοτήτων, της έκφυσης και της πορείας των μεγάλων αγγείων και των πνευμόνων), των άνω και κάτω άκρων (έλεγχος του μεγέθους και της οστεοποίησης των μακρών οστών, των πελμάτων των χεριών και των δακτύλων), των κοιλιακών τοιχωμάτων και της πρόσφυσης του ομφάλιου λώρου, των νεφρών και της ουροδόχου κύστεως, του στομάχου και του γαστρεντερικού συστήματος και της σπονδυλικής στήλης.

Επίσης ελέγχεται η θέση και η αδρή κινητικότητα του εμβρύου, η θέση και η μορφολογία του πλακούντα, η ποσότητα του αμνιακού υγρού, το μήκος και η μορφολογία του πλακούντα καθώς και η παρουσία ινομυωμάτων στο μυομήτριο.

Συνήθως γίνεται και μέτρηση του μήκους του τραχήλου και κυρίως σε γυναίκες με αυξημένο κίνδυνο για πρόωρο τοκετό (πολύδυμες κυήσεις, ιστορικό πρόωρου τοκετού, δυσπλαστικές ανωμαλίες της μήτρας ή προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις στον τράχηλο) διενεργείται διακολπικό υπερηχογράφημα μέτρησης του τραχήλου της μήτρας για πιο αντικειμενική εκτίμηση.

Κατά τη διάρκεια της εξέτασης μπορεί να παρατηρηθούν και οι ονομαζόμενοι δείκτες χρωμοσωμικών ανωμαλιών (ηχογενείς εστίες στην καρδιά, υπερηχογενές έντερο, κοντό μηριαίο, κοντό βραχιόνιο, υδρονέφρωση, μεγάλη αυχενική πτυχή κλπ) Αυτά είναι κάποια ευρήματα η παρουσία των οποίων αυξάνει την πιθανότητα παρουσίας χρωμοσωμικών ανωμαλιών και το καθένα από αυτά έχει τη δική του βαρύτητα. Στο τέλος της εξέτασης θα δοθεί επομένως και μία τελική εκτίμηση της πιθανότητας για χρωμοσωμικές ανωμαλίες, όπως το σύνδρομο Down, η οποία σε περίπτωση φυσιολογικής εξέτασης θα είναι περίπου 2 φορές μικρότερη από τον κίνδυνο που προέκυψε από την αυχενική διαφάνεια και σε περίπτωση παρουσίας δεικτών θα είναι μεγαλύτερη ανάλογα με τη βαρύτητα του εκάστοτε δείκτη που διαπιστώθηκε.

Posted in: Υπερηχογράφημα Β' επιπέδου

Χωρίς καμία εξαίρεση σε κάθε ένα από τα συστήματα – όργανα που ελέγχονται, μπορεί να παρατηρηθεί ένας μεγάλος αριθμός συγγενών ανωμαλιών, οι οποίες ευτυχώς είναι σπάνιες και στο γενικό πληθυσμό και εμφανίζονται σε ποσοστό 3%, με τις σοβαρές συγγενείς ανωμαλίες να αφορούν σε λιγότερο από 1% των νεογνών. Περίπου 3.2 εκατομμύρια νεογνά γεννούνται κάθε χρόνο στον κόσμο με μία συγγενή ανωμαλία και περίπου 270.000 νεογνά κάθε χρόνο πεθαίνουν τον πρώτο μήνα της ζωής τους εξαιτίας σοβαρών συγγενών ανωμαλιών.

Οι συχνότερες σοβαρές συγγενείς ανωμαλίες είναι ανωμαλίες της καρδιάς, του νωτιαίου σωλήνα και το s. Down. Oι συγγενείς ανωμαλίες μπορεί να οφείλονται σε γενετικές, λοιμώδεις ή περιβαλλοντικές επιδράσεις, συχνά όμως δεν μπορούν να διαπιστωθούν σαφείς αιτιολογικοί παράγοντες.

Μπορεί να διαπιστωθούν συγγενείς ανωμαλίες του κρανίου (πχ ακρανία, μικροκεφαλία, πρόωση συνοστέωση, υπερτελορισμός), του εγκεφάλου (πχ υδροκεφαλία, κύστεις του εγκεφάλου, απλασία η υποπλασία σκώληκα της παρεγκεφαλίδος, αγενεσία του μεσολοβίου, εγκεφαλοκήλη), του προσώπου (πχ.   λαγώχειλο, λυκόστομα, υποπλασία ρινός), των άκρων (πχ απλασία ή υποπλασία μέλους, πολυδακτυλία ή έλλειψη δακτύλων, νανισμός, ατελής οστεογένεση, αχονδροπλασία), της καρδιάς (στένωση αγγείων, απλασία ή υποπλασία κοιλοτήτων, στένωση ή ανεπάρκεια βαλβίδων, μετάθεση αγγείων, σ. Fallot), των πνευμόνων (πχ. αδενωματώδης δυσπλασία, υδροθώρακας), των κοιλιακών τοιχωμάτων (πχ. γαστρόσχιση, εξόμφαλος), του γαστερντερικού (πχ. ατρησία οισοφάγου, στένωση ή ατρησία 12δακτύλου, απόφραξη εντέρου), του ουροποιητικού (πχ. υδρονέφρωση, αγενεσία νεφρού, έκτοπος νεφρός), του γεννητικού συστήματος (πχ. κρυψορχία, κύστεις ωοθηκών, αμφίφυλα έξω γεννητικά όργανα, υποσπαδίας), της σπονδυλικής στήλης (πχ. δισχιδής ράχη, κυφοσκολίωση) κα.

Posted in: Υπερηχογράφημα Β' επιπέδου

Όσον αφορά στη δυνατότητα ανίχνευσης όλων των εμβρυικών ανωμαλιών στο υπερηχογράφημα αυτό θα πρέπει να διευκρινιστεί και να γίνει κατανοητό από τους γονείς ότι δεν είναι δυνατή η ανεύρεση όλων των συγγενών ανωμαλιών του εμβρύου.

Έτσι ένα υπερηχογράφημα Β’ Επιπέδου χωρίς εμφανή παθολογικά ευρήματα μειώνει σε μεγάλο βαθμό την πιθανόητα ύπαρξής τους, αλλά σε καμία περίπτωση δεν τον εξαλείφει.

Παραθέτουμε λοιπόν ενδεικτικά μία λίστα διαφόρων συγγενών ανωμαλιών και τις πιθανότητες να διαγνωστούν προγεννητικά σύμφωνα με το Βασιλικό Κολέγιο των Μαιευτήρων Γυναικολόγων της Αγγλίας (RCOG):

Εκτός από τα παραπάνω ενδεικτικά στοιχεία, πρέπει να γνωρίζουμε ότι το έμβρυο είναι ένας δυναμικά εξελισσόμενος οργανισμός και μπορεί να εμφανίσει διάφορες ανωμαλίες οι οποίες να καταστούν εμφανείς και μετά το χρόνο του υπερηχογραφήματος Β΄ Επιπέδου μέχρι τον τοκετό (πχ ανωμαλίες του σκελετικού συστήματος), όπως και μετά τη γέννησή του κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων της  ζωής.

Posted in: Υπερηχογράφημα Β' επιπέδου

Στην περίπτωση που στο υπερηχογράφημα διαπιστωθεί κάποια συγγενής ανωμαλία οι γονείς ενημερώνονται από τον ιατρό που εκτελεί την εξέταση για το είδος και τη βαρύτητα του προβλήματος.

Συχνά είναι δυνατόν να χρειαστεί και άλλη εξέταση πριν την τελική διάγνωση, όπως έλεγχος του καρυότυπου ή συγκεκριμένων γονιδίων με αμνιοπαρακέντηση,  ή και άλλη απεικονιστική μέθοδος, όπως η μαγνητική τομογραφία εμβρύου.

Όταν τεθεί οριστικά η διάγνωση ακολουθεί  συμβουλευτική από γιατρούς άλλων ειδικοτήτων (πχ. παιδοκαρδιολόγου, παιδονευρολόγου, παιδοχειρουργού, παιδοουρολόγου ή γενετιστή), για να ενημερωθούν οι γονείς από ειδικούς σχετικά με τη βαρύτητα του προβλήματος και τη δυνατότητα ή μη αντιμετώπισής του πριν ή μετά τον τοκετό.

Posted in: Υπερηχογράφημα Β' επιπέδου

 Το υπερηχογράφημα Β’ επιπέδου είναι μία από τις δύο σημαντικότερες εξετάσεις του εμβρύου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και πρέπει να διενεργείται σε κάθε κύηση μεταξύ 20 – 23 εβδομάδων αποκλειστικά και μόνο από ιατρούς εξειδικευμένους στην Ιατρική του Εμβρύου, σε μηχανήματα υψηλής ευκρίνειας και με κατάλληλο χρόνο για να ολοκληρωθεί ο λεπτομερής έλεγχος όλων των συστημάτων του εμβρύου.

Posted in: Υπερηχογράφημα Β' επιπέδου